Ditari i javës/ Alan Bennett: shkurt – mars 2020

Arte

Gazeta Express

04/04/2025 15:37

Alan Bennett (1934), shkrimtar, aktor dhe skenarist anglez. Është shpërblyer me një mori çmimesh, ndër të cilat katër BAFTA Awards, katër Laurence Olivier Awards dhe dy Tony Awards. Më 2005 ka marrë Çmimin Special të Shoqërisë së Teatrove të Londrës

4 shkurt

Javën e kaluar Ruperti dhe e gjithë revista e tij u kapluan nga pështjellimi kur pa asnjë arsye të dukshme menaxhmenti u mor me atë se sa prej ekipit do të mund të punonin nga shtëpia. Ky dukej të ishte preludi i një lloj zvogëlimi te stafit. Sot u bë e qartë se nuk është e dëmshme deri në atë pikë, por më tepër si një lloj mase paraprake. Koronavirusi në Itali nënkuptonte se zyra e Milanos duhej të mbyllej, po hetohet nëse dp të përballemi me një rast të tillë edhe në Londër. S’ka gjasë të ndodhë kjo.

1 mars

Sherri i artritit tash jam më pak i lëvizshëm se më parë. Kanë ikur ditët kur mund të kërceja në biçikletën time dhe t’ia krisja teposhtë të bëja pazar, kështu që ky gjysmë-izolim statik nuk është ndonjë mundim kush e di, bile as prishje e rutinës sime. Aspak i ngathët kur bëhej fjalë për punën, George Steineri e kishte pyetur njëherë një disident sovjetik si kishte mundur ta përballonte tërë atë nëpër çka kishte kaluar. ‘Arrest shtëpiak, Steiner. Arrest shtëpiak’. Për fat të keq, për sa i përket punës, ende s’e kam vërejtur ndonjë dallim të madh.

Mundimi i vetëm mjekësor që e kam përjetuar ndonjëherë është TBC-ja, ose veremi siç quhej atëherë. Shervudët, një familje që jetonte ngjitur nesh në Amley, Leeds, në vitet 1940 e kishin humbur birin e tyre më të vogël nga TBC-ja, nga i cili pastaj ishte prekur edhe i ati dhe për pasojë kishte vdekur. S’do mend kjo e vuri në ankth të përhershëm, se mos po na zinte edhe ne, mamanë time. Znj.Shervud ishte kuzhiniere e mirë dhe shpesh e ftonte tim vëlla dhe mua të provonim gatimet e saj, çka e kishim rreptësisht të ndaluar. Në një rast, megjithatë, nuk i bëra ballë dot (puding Jorkshairi) dhe kur si një budalla kallëzova në shtëpi, qe si ta kisha nënshkruar vdekjen time të garantuar.

TBC fajësohej edhe për shumë ndalime të tjera bizare. Nuk na ndalohej kurrë të vishnim këmisha me jakë të hapur, për shembull, që i ftohti ‘të mos ju zërë në gjoks’. Të ndanim pijen shkumëzuese më dikë tjetër ishte një tjetër grackë, siç ishte të mos vishnim kanotiere ose të mos pinim ujë të papastër.

TBC-ja ishte çrrënjosur ose mbajtur nën kontroll bukur kohë para se të vdiste mamaja ime, por ajo kur s’kishte reshtur së menduari për të veçse si për vrasësin e rinisë së saj. Duke qenë njëra që i lan duart përherë me ujin që rrjedh, masat paraprake ndaj koronavirusit do t’i kishte quajtur thjesht arsye e shëndoshë.

4 mars

HMQ (Shkëlqësia e Saj Mbretëresha) u shfaq në gazeta në një inaugurim me doreza, me gjasë si një masë paraprake kundër koronavirusit. Por jo thjesht doreza, ato ishin pothuajse si dorashaka luftëtarësh. Shpresoj të mos jenë vetëm maja e ajsbergut e një izolimi mbrojtës, me të cilin mbështillet Lartmadhëria e Saj, siç bëhet në një skenë krimi.

Jeremy Musson, historiani i arkitekturës, më shkroi nëse kisha ndonjë sugjerim për t’i bërë për George Bernard Shaw-n, i cili do të ketë një përvjetor së shpejti dhe në shtëpinë e të cilit, në Ayot St Lawrence, janë planifikuar disa meremtime.

Fola me të në telefon dhe i thashë se gjithmonë kam dashur ta kisha shkruar Pigmalionin, e të mos flasim për My Fair Lady, por nuk isha në gjendje të ofroja më shumë. e kisha lexuar Shaw-n bukur shpesh (ose të paktën e merrja nga Headingely Library) kur isha gjashtëmbëdhjetë vjeç – librat e lidhur ngjyrë ndryshku që shpesh figuronin në ato që i huazoja. Ma ha mendja, kur e mendoj tash, se e kam përthithur nocionin se dramat ishin një formë e aksionit, ishin menduar të bënin gjëra, të zgjidhnin probleme ose t’i sinjalizojnë ato dhe këtë ia thashë Mussonit. Çka shoh që e kam të përbashkët me të është se prore e shijoj të shkruaj parathënie se sa të shkruaj drama. Po derisa Shaw mendonte qartazi se parathëniet e tij ishin të barabarta me tekstin, hyrjet e mia janë më tepër diçka si theshetheme, që shpjegojnë pse e kam shkruar dramën dhe rrethanat që e kanë sjellë atë. Nuk ma ha mendja se janë ‘kontribut’ siç janë parathniet shauiane.

14 mars

Si një mbi shtatëdhjetëvjeçar, zyrtarisht më është bërë thirrje të qëndroj në izolim dhe brenda që është si të thuash se ecejakja ime e zakonshme tash kërkon vërtetim qeveritar.

18 mars

Turni i The Habit of Art i New York Theatre, shfaqjes rreth Audenit dhe Brittenit që vitin e kaluar shkoi mbarë dhe do të rivihej në skenë për festivalin e New Yorkut, duhet të anulohet. U shkrova kastit, iu kërkova falje dhe iu thashë se njeriu i vetëm që s’detyrohej t’i lante duart çdo pesë minuta ishte W. H. Auden.

20 mars

Me Rupertin tash po punoh nga shtëpia, jeta ime është më e lehtë, pi rregullisht çaj dhe po ha dreka të nxehta të shijshme.

24 mars

Një aeroplan i çuditshëm kaloi sipër.

Ruperti është lart në një Zoom call me zyrën e tij që, si ai, janë tash në shtëpi.

Fotografi në Guardian të një mbishkrimi të bërë në shtëpi në hyrjen e fshatit Malham që iu thotë ose iu lutet me ngul hordhive të turistëve të kthehen në shtëpi. Në fshatin tonë, njzëet milje a më shumë, parkingu i automjeteve është përplot dhe vendet janë më të zëna se sa një të diele të zakonshme. Tepër larg distancës sociale disa prej vizitorëve praktikisht rrinë ngjitur për njëri-tjetrit. Po sidoqoftë, prapë është një ndryshim në krahasim me zënkat për letrat e tualetit.

26 mars

Rreth orës gjashtë Nich Hynteri telefonoi, bukur i eksituar. Piers Wenger (Drejtor i dramës në BBC) sapo i kishte telefonuar dhe i kishte thënë se sado që restriksionet e tanishme e bënin të vështirë montimin e çfaërdo programi televiziv, ai mendonte se mund të ishte e mundshme të bënin një version të ri të mpnologut Talking Heads i vitit 1988. Nich po më telefononte (e panevojshme) për ta kërkuar lejen time. Erdhi tek unë më vonë dhe sqaruam ca detaje në një kuvendim gjatë të cilti ai qëndronte në anën tjetër të rrugës. (‘A nuk fillonte kështu Mbreti Lir, si thua?’).

/Marrë nga Alan Bennett, ‘House Arrest – Pandemic Diaries’, Profile Books, 2022

/Gazeta Express