A është Covid-19 një pasojë tragjike e tregut të kafshëve? Zbuloni provat shokuese!

Shneta tjera

Gazeta Express

03/10/2024 18:28

Debati për origjinën e Covid-19 ka qenë gjithmonë një temë e nxehtë dhe këto ditë duket më shumë si një luftë sesa një debat shkencor.

Disa thonë se pika zero e pandemisë ishte një treg kafshësh të gjalla në Wuhan, Kinë. Të tjerë pretendojnë se SARS-CoV-2 (koronavirusi që shkakton Covid-19) doli nga një laborator aty pranë që studionte viruse të ngjashme. Të dy janë skenarë të besueshëm.

Mbrojtësit e hipotezës së tregut kanë qenë të zëshëm në mënyrë agresive kohët e fundit. Në gusht 2024, një redaktor anonim në një revistë kryesore mjekësore foli për “nevojen për të mbështetur hipotezat alternative” dhe “idetë më shumë në përputhje me filmat popullorë”.

Në një koment në një revistë tjetër, ai u ankua se shkencëtarët po ngacmoheshin për refuzimin e hipotezës se virusi kishte rrjedhur nga një laborator. I njëjti njeri më pas sulmoi një studiues më të ri, i cili e favorizoi atë hipotezë.

Është e vërtetë që virusi ishte i pranishëm në tregun e Wuhan. Mostrat e mbledhura nga stalla dhe kanalizimet në fillim të janarit 2020 përmbajnë material gjenetik SARS-CoV-2. Një analizë e fundit e këtij materiali, e publikuar në revistën Cell, tregon se paraardhësi i përbashkët i viruseve të tregut ishte paraardhësi i përbashkët i të gjithë pandemisë.

Kjo tingëllon tërheqëse, derisa të kuptoni se të gjitha këto mostra u mblodhën javë pas fillimit të pandemisë dhe asnjë nuk erdhi nga një kafshë e gjallë. Në mënyrë të papërgjegjshme, asnjë mostër nuk u mblodh para se të mbyllej tregu dhe të shkatërroheshin kafshët. Kjo është arsyeja pse shumica e shkencëtarëve i konsiderojnë këto rezultate të fundit si sugjeruese dhe jo përfundimtare.

Mungesa e mostrave të kafshëve është problem. Askush nuk beson se ky virus ka origjinën në Wuhan. Rezervuarët natyrorë të koronaviruseve të ngjashëm me SARS janë te lakuriqët e natës dhe asnjë koloni e infektuar nuk është gjetur brenda 1500 kilometrave nga qyteti. Pra, virusi është nxjerrë në treg. Megjithatë, ajo nuk gjendet në zinxhirët e furnizimit të kafshëve të shitura atje.

A mundet që një person në vend të një kafshe ta ketë sjellë virusin në treg në fund të 2019? Është mjaft e mundur. Shumë nga viruset pranë bazës së pemës së lashtë të virusit SARS-CoV-2 erdhën nga njerëz pa lidhje me tregun. Disa, përfshirë grupin nga provinca Guangdong, nuk ishin as nga Wuhan.

Pavarësisht nga pasiguritë e shumta dhe pyetjet pa përgjigje, do të ishte shumë më e lehtë të pranohej hipoteza e tregut nëse pandemia do të kishte filluar në një nga qindra (ose ndoshta mijëra – askush nuk duket se e di me siguri) qytete të tjera kineze që kishin tregje të ngjashme në 2020. Në fund të fundit, shpërthimi i vitit 2002 i koronavirusit origjinal SARS (një i afërm shumë i ngushtë i SARS-CoV-2) filloi në një treg që shiste mace dhe kafshë të tjera në qytetin e Guangdong.

Sidoqoftë, epiqendra e pandemisë Covid-19 ishte më pak se 20 kilometra nga laboratori i shquar i kërkimit të koronavirusit të Kinës, Instituti i Virologjisë Wuhan. Është një rastësi e jashtëzakonshme dhe duhen prova bindëse që tregu është burimi (ose që laboratori nuk është) për ta përjashtuar atë. Dëshmitë që kemi nuk janë aq të forta.

Nuk ka asnjë provë – të paktën jo që zyrtarët kinezë kanë ndarë – që virusi ishte i pranishëm në Institutin e Virologjisë në Wuhan, megjithëse ishin disa viruse të lidhura ngushtë.

Shkencëtarët nga Instituti kanë qenë në ekspedita të gjuetisë së koronavirusit në vende si Guangdong. Shkencëtarët nga Qendra për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve në Wuhan – vetëm pesë minuta në këmbë nga tregu – kanë bërë gjithashtu ekspeditat e tyre. Ekziston një rrugë alternative e dukshme dhe e besueshme për rastin e parë njerëzor.

Sidoqoftë, që nga marsi 2020, ideja se një laborator është i përfshirë në çfarëdo mënyre tashmë po hidhet poshtë si një teori konspirative. Dy vjet më parë, një nga përkrahësit më të vendosur të hipotezës së tregut pohoi se kërkimi i tij i fundit hodhi poshtë idenë se virusi kishte ikur nga një laborator. Autori i analizës së re në revistën “Cell” thotë se shpjegimet alternative janë “fantastike” dhe “absurde”.

Kë supozohet të fitojë gjithë ky “kaos”? Jo shkencëtarët që mund të lexojnë punimet kërkimore, të vënë në dukje paralajmërimet dhe të bëjnë gjykimet e tyre. Jo politikanët që kanë mbajtur një qëndrim ideologjik për këtë çështje, veçanërisht në SHBA. Dhe jo agjencitë e inteligjencës që shumë besojnë se janë shpresa jonë më e mirë për të arritur tek e vërteta.

Pra, ne ende nuk e dimë se si filloi pandemia e Covid-19. Por ne e dimë se çështja është e rëndësishme dhe se debati duhet të inkurajohet, jo të mbytet.