Burrat humbin kujtesën 10 vite më parë së gratë – nëse vuajnë nga problemet shëndetësore

Keshilla Mjekësore

Gazeta Express

27/11/2024 21:23

Burrat humbin kujtesën 10 vjet më herët se gratë…por vetëm nëse vuajnë nga një problem i zakonshëm shëndetësor

Burrat mund të humbasin kujtesën një dekadë para grave nëse janë obezë, sipas hulumtimeve.

Demenca prek miliona njerëz në mbarë botën, duke u marrë ngadalë kujtimet dhe pavarësinë, me personat mbi 75 vjeç që janë më të rrezikuar.

Por një ekip në Imperial College London zbuloi se obeziteti mund të shkaktojë që burrat, në veçanti, të zhvillojnë këtë gjendje që vjedh kujtesën disa vite më herët.

Studiuesit analizuan 34,000 të rritur në UK Biobank të moshës 45 deri 82 vjeç, që kishin obezitet, tension të lartë të gjakut dhe diabet tip 2 — të gjitha faktorë rreziku për demencën, transmeton GazetaExpress.

Ata zbuluan se te burrat mbipeshë, volumi dhe funksioni i trurit filluan të përkeqësohen ndërmjet moshës 55 dhe 74 vjeç, ndërsa gratë mbipeshë ishin më të ndjeshme ndërmjet moshës 65 dhe 74 vjeç — një dekadë më vonë se burrat.

Të rriturit me sëmundje të zemrës ose obezitet janë më të prirur për të zhvilluar demencë. Studiuesit thonë se kjo ndodh sepse obeziteti mund të shkaktojë inflamacion dhe furnizim të dobët me gjak në tru, duke çuar në rënie njohëse.

Studimi i ri, i publikuar në Journal of Neurology Neurosurgery & Psychiatry, është i pari që tregon se si shëndeti i dobët kardiovaskular ndikon në trurin e gjinive të ndryshme në moshë të ndryshme.

Në studim, studiuesit matën volumin dhe peshën e trurit të pjesëmarrësve përmes skanimeve dhe gjithashtu matën volumin e dhjamit të barkut.

Nga këto skanime, studiuesit arritën të vlerësojnë ndikimin e rrezikut kardiovaskular dhe dhjamit në neurodegjenerimin e trurit — humbjen progresive të neuroneve në tru, që mund të shkaktojë demencë.

Studiuesit zbuluan se nivelet e larta të dhjamit të barkut ishin të lidhura me një volum më të vogël të trurit, që tregon humbjen e qelizave dhe lidhjeve ndërqelizore.

Kjo është e rëndësishme pasi hulumtimet tregojnë se njerëzit me demencë kanë volum më të vogël të trurit.

Megjithatë, ky raport mes dhjamit të barkut dhe volumit të zvogëluar të trurit ishte më i fortë te burrat sesa te gratë.

Profesor Paul Edison, nga departamenti i Shkencave të Trurit në Imperial, i cili drejtoi studimin, u bëri thirrje mjekëve të ndërhyjnë herët për të ndihmuar në parandalimin e demencës dhe të adresojnë posaçërisht rrezikun kardiovaskular dhe obezitetin te burrat dekada më herët.

Studiuesit sugjeruan që injeksione për humbje peshe, si Ozempic dhe Mounjaro, mund të “ripërdoren” për të trajtuar Alzheimerin, që është tipi më i zakonshëm i demencës.

Aktualisht, mendohet se në Mbretërinë e Bashkuar ka 982,000 persona me demencë. Ky numër pritet të rritet në 1.4 milionë deri në vitin 2040.

Rreth 6.7 milionë amerikanë të moshës 65 vjeç e lart jetojnë sot me Alzheimer. Ky numër mund të arrijë në 13.8 milionë deri në vitin 2060.

Por rreth 40 për qind e rasteve të demencës konsiderohet se mund të parandalohen, sipas NHS.

Ekspertët thonë se ndryshimet në stilin e jetesës, si humbja e peshës, rritja e aktivitetit fizik ose heqja dorë nga duhani, mund të ndihmojnë në shmangien e kësaj gjendjeje. /GazetaExpress/