Kështu përshkruhen 100 ditët e para të Trump si president

Lajme

Gazeta Express

29/04/2025 7:29

Në vetëm tre muaj të parë të presidencës së tij, Donald Trump nisi një seri veprimesh politike radikale dhe shpeshherë kontroverse, të cilat lanë pasoja të thella në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe në skenën ndërkombëtare. Mandati i tij nisi me kaos dhe ofensiva të papritura ndaj administratës amerikane dhe aleatëve ndërkombëtarë, duke dëshmuar qartë synimin për të transformuar politikën amerikane në shumë fusha — nga ekonomia e deri te marrëdhëniet ndërkombëtare.

Luftërat tregtare dhe efektet ekonomike

Një nga shtyllat e para të politikës së Trump ishte qëndrimi i tij agresiv ndaj tregtisë globale. Ai vendosi tarifa të larta doganore për produktet nga Kina dhe Bashkimi Evropian, duke shkaktuar përplasje tregtare që tronditën ekonominë botërore. Fillimisht, Trump vendosi tarifa 25% për mallra kineze në vlerë prej 50 miliardë dollarësh, për t’i zgjeruar më pas në 200 miliardë dollarë. Kina u kundërpërgjigj me tarifa ndaj produkteve amerikane, duke përfshirë sojën, makinat dhe pije alkoolike, duke shkaktuar humbje të mëdha për fermerët dhe prodhuesit amerikanë.

Reformimi i administratës dhe privatizimi: Elon Musk në krye të ndryshimeve

Në përpjekje për të zvogëluar qeverinë federale, Trump angazhoi Elon Musk për të udhëhequr një reformë të thellë administrative. Filozofia e Musk — të prishësh sistemin për të kuptuar se çfarë duhet rregulluar — solli pushime masive nga puna dhe mbyllje programesh qeveritare, duke gjeneruar pasiguri të madhe mes punonjësve shtetërorë. Kritikët e konsideruan këtë qasje si të rrezikshme dhe të pamenduar.

Imigracioni dhe politikat represive

Trump nuk humbi kohë për të zbatuar politikat e tij të ashpra ndaj imigrantëve. Duke u thirrur në një ligj të vitit 1798, ai urdhëroi dëbime pa garanci ligjore, ndërsa mijëra migrantë u deportuan në El Salvador. Masat u kritikuan ashpër në arenën ndërkombëtare si shkelje të të drejtave të njeriut, megjithëse numri real i deportimeve nuk përputhej me retorikën e tij.

Përplasjet me Kongresin dhe drejtësinë

Në 100 ditët e para, Trump përjetoi përplasje të mëdha me degët tjera të pushtetit. Mbi 150 padi u ngritën kundër urdhrave të tij ekzekutivë. Ai synoi të kufizojë kompetencat e gjykatave federale dhe shpesh kritikoi sistemin gjyqësor për “bllokim të qëllimshëm” të reformave të tij.

Planet për blerje territoriale: Grenlanda, Kanali i Panamasë dhe Gaza

Trump u shfaq si një nga presidentët më të paparashikueshëm kur sugjeroi blerjen e Grenlandës dhe Kanalit të Panamasë. Megjithatë, më shumë polemika nxiti deklarata e tij për Gazën, duke e quajtur atë “tokë me vlerë të jashtëzakonshme strategjike” dhe duke propozuar zhvendosjen e 2.1 milionë palestinezëve, për të transformuar territorin në një “Azurnë Bregdetare të Lindjes së Mesme”.

Politika e jashtme: Ukraina, NATO dhe Rusia

Trump rivendosi kursin e politikës së jashtme të SHBA-së. Ai kritikoi ashpër NATO-n dhe i kërkoi vendeve anëtare të kontribuojnë më shumë financiarisht. Ndërkohë, i afruar me Rusinë, ai akuzoi Ukrainën për fillimin e luftës për shkak të synimeve për t’u bashkuar me NATO-n. Takimet me Putinin dhe Zelenskyn ishin të tensionuara, dhe pavarësisht deklaratave për përfundimin e luftës në Ukrainë “brenda 24 orëve”, Trump përballet ende me një realitet kompleks dhe të ndërlikuar në Evropën Lindore.

Politikat e brendshme: Shëndetësia, kultura dhe lufta ndaj mediave

Në frontin e brendshëm, Trump shkurtoi financimet për programet e shëndetit publik dhe për kulturën. Ai ndërpreu mbështetjen për muze, biblioteka dhe organizata kulturore që i konsideronte si “woke” dhe të majta. Në raport me mediat, ai nisi një luftë të hapur me gazetarët, duke i përjashtuar nga ngjarje zyrtare dhe duke ushtruar presion të vazhdueshëm ndaj agjencive që nuk reflektonin narrativën e tij.