Tregimi i javës/ Allsop: Përplasja

Arte

Gazeta Express

29/06/2024 19:58

Në mesin e shumë tregimeve mbi fatkeqësitë në komunikacion, ky tregim si një prej shembujve të rrallë të mjeshtrisë së shkrimit

PËRPLASJA

Nga Jake Allsop

E kam të vështirë tash të kujtoj pse më sollën këtu. Ma kanë dhënë një dhomë goxha të mirë. Është e vogël: ka një shtrat të ngushtë, një garderobë të integruar, një tavolinë dhe një karrige, një legen për larje dhe një raft librash. Dhoma është e vogël, por është e mjaftueshme për mua. ka një dritare të madhe përballë derës. Nëse qëndroj maje gishtave, mund të shoh jashtë fushat e gjelbra. Nganjëherë, për arsye që nuk i kuptoj, nuk i shoh fushat kur shikoj jashtë, drita të mëdha në formë disku, drita vërbuese që m’i lëndojnë sytë. Shumicën e kohës jam vetëm, po nganjëherë ata vijnë të flasin me mua. Mendoj se vijnë dy herë në ditë, po s’jam i sigurt, ngase e kam të vështirë të di çfarë kohe është, apo çfarë dite është, apo pse jam këtu.

Ata përherë ma parashtrojnë të njëjtën pyetje. Zërat e tyre janë të ngritur lart, cingërues. Më tingëllojnë së minj. Jam mësuar me ta tash dhe përpiqem të jem i sjellshëm. Përpiqem njëmend fort t’u përgjigjem pyetjeve të tyre. Më shikojnë nga shumë afër kur më marrin në pyetje, sytë e tyre të kuq të ndritshëm më rrëmojnë në sy të shohin nëse po e them të vërtetën. Po çka është e vërteta? Mund t’i kujtoj momentet e tmerrshme të përplasjes, momentet e llahtarshme kur e humba kontrollin e makinës. Mund të kujtoj si përpiqesha gjithë dëshpërim të dilja jashtë përpara se të rrokesha, por nuk mund të hapja derën. Mund të kujtoj ndjesinë e rrotullimit dhe rënies dhe momentin kur e preka tokën. Isha i kurthuar, i përplasur dhe me një barrë enorme në gjoksin tim. Ende mund ta ndiej tingullin e bërtimë sime në momentin… Kusuri është terr.

‘Kush je ti?’. ‘Si e ke emrin?’.  ‘Pse ke ardhur këtu?’. Nuk kam përgjigje në këto pyetje. Duken të magjepsur nga trupi im. Teksa flasin, ata ecin përreth meje, ngjiten lart t’i përkëdhelin krahët e mi, të mbajnë dorën time, ta shpojnë mishin tim të butë me gishtërinjtë e tyre të hollë. Kur rri ulur, atyre ua ka ëndja t’i rrasin gishtërinjtë në flokun tim të shpeshtë kaçurrel, apo ta prekin fytyrën time, posaçërisht buzët. Herën e parë që më prekën, e urreva, por tash jam mësuar me këtë gjë. S’më prish punë fare, ngase e di se nuk e kanë për qëllim të më lëndojnë. Jo, kjo nuk është e vërtetë. Nganjëherë më lidhin për shtrati, ashtu që nuk mund të lëviz më fare. E urrej këtë ndjesi, ndjesinë e të qenit i kurthuar, pa qenë në gjendje të ik. Pastaj vijnë dhe më ngulin gjilpëra në mish. E di se tingëllon e marrëzishme, por kjo është ajo që ata e bëjnë. Me gjasë s’e bëjnë që të më lëndojnë; me gjasë janë duke bërë ndonjë lloj testi, duke u përpjekur të kuptojnë më shumë rreth meje dhe prej nga vij. Pandeh se unë jam për ta po aq alien sa edhe ata për mua.

‘Kush je ti?’, pyesin ata me zërat e tyre cingërues. Përpiqem fort të kujtohem. Një emër. Çfarëdo emri. Veç të mund ta shihja njëherë veten në pasqyrë. Me gjasë, nëse e shoh fytyrën time, mund të ma sjellë në mendje ndonjë emër. Është një pasqyrë mbi legenin e larjes, por kur shihem në të, nuk mund të shoh asnjë reflektim. Kjo njëmend më kall datën. Është sikur të mos ekzistoja më. Hukas pasqyrën, por nuk mjegullohet. A nuk testohen kështu vampirët? A jam i vdekur?

‘Si e ke emrin?’. Mund të mendoj për një dyzinë emrash: George, mary, John, Elizabeth… Emra mbertërish dhe mbretëresash të Anglisë. Le ta provojmë njërin.

‘John’.

Më shikojnë në heshtje, mandej largohen dhe kuvendojnë mes vete. Njëri që duket të jetë kryesori, kthehet dhe ndalet para meje, duke më shikuar në sy në mënyrë akuzuese. Tregoi drejt gjoksit tim dhe e luajti kokën. Ai e di se John është emër mashkulli. Si mund të jetë John emri im? Për çka, deduktoj, unë duhet të jem grua. Femër. Interesante. I lëviz duart nëpër lëkurën time të zezë të shkëlqyeshme. Burrat janë leshatokë. Unë s’kam qime në krahët e mi. Do të thotë jam grua. Dhe jam e bukur. E zeza është e bukur. Ku e kam dëgjuar këtë më parë? I shikoj krahët e mi. Papritur nuk janë më të zinj – janë të bardhë! Të rëndë, të ftohtë dhe të bardhë. Çfarë më kanë bërë? Dhe pse krahët e mi kaq papritur i ndiej kaq të rëndë, si copa plumbi. Me gjasë më kanë droguar. Prapë jam e frikësuar. E dua mamin tim! Një vaj fëmije gjithë frikë jehon në veshët e mi. Është zëri im që çirret, fëmijëror, për nënën?

‘Emri yt nuk mund të jetë John’, thotë më i gjati i këtyre krijesave cingëruese si minj. Sytë e tyre xixëllues të trëndafiltë më rrëmojnë në kërkim të një shpjegimi. ‘Të lutem, na e thuaj të vërtetën’.

‘Më vjen keq’, them unë. ‘Keni të drejtë. Emri im nuk është John. Është…’. zëri im përsëri kridhet në heshtje. Veç të mund të shihja reflektimin tim në pasqyrë! Atëherë do të dija se kush jam. Më lanë në heshtjen time.

Pas një kohe të gjatë u ngrita dhe shkova te pasqyra. Prapë s’kishte refletim. Asgjë. I lëviza gishtërinjtë nëpër fytyrë, duke i ndier xhungat dhe zgavrat, duke e ndier si ta prekja për herë të parë, kureshtar. E shqyrtoj trupin tim, duke e përkëdhelur dhe shpuar siç bënim ata. Përsëri, e eksploroj fytyrën time. Fytyra e kujt është? Si mund ta njihni fytyën tuaj? Apo trupin tuaj? Është një thënie: ‘Njoh diçka si shpinën e dorës sime’. I mbyll sytë dhe e ndiej shpinën dhe dorës sime. Çka di unë për këtë dorë? Asgjë. Mendoj prapë për ato momente të llahtarshme para përplasjes. Atëherë isha gjallë. Atëherë e di kush isha dhe çfarë po bëja. Isha… Një portret nis të formohet në pasqyrë, turbullt, si pema të largëta kur i shikon përmes mjegullës së mëngjesit. E shqyrtoj portretin në pasqyrë si të ishte një fotografi e dalë boje. Mund të vërej veç një tavolinë. Kjo është e tëra! Aty është një tavolinë dhe ushqimi, dhe njerëz duke ngrënë, duke bërë muhabet dhe duke qeshur… Mund të shoh një grua, duke u shërbyer ushqimin të tjerëve. Nëna e kësaj familjeje të lumtur. Nëna ime? Nëna ime. Është thjesht si një skenë nga një nga ana filmat rreth Jugut të thellë amerikan. Ajo më shikon.

‘Mary-Jean, boll pe ëndrra me sy hapur dhe haje drekën tënde!, thotë ajo.

Vrapoj te dera, i bie fort që ata të më dëgjojnë.

‘Mary-Jean’, bërtas. ‘Emri im është Mary-Jean! Dëgjomëni! Është Mary-Jean!’.

Askush nuk vjen. Kthehem te pasqyra. Prapë është e zezë. Fotografia ngushëlluese e famiiljes sime është zhdukur. Ku është nëna ime? Dhe ku jam unë, vogëlushja e bukur Mary-Jean, me kaçurrelat e shpeshta të zeza dhe sytë ëndërrimtarë? Errësira është kthyer. Mundohem të bërtas, por s’mundem. I dëshpëruar shtrihem përmbys në shtrat dhe mundohem të fle.

Më vonë, shumë më vonë. Kumbimi i zërave prej shumë larg. Zëra të fortë, jo zëra cingërues si të minjve, por të vendosur dhe të zënë me punë. dhe drita shkëlqyese, disqe të mëdha drite, duke djegur përmes kapakëve të syve të mi të mbyllur. Befas kam frikë t’i hap sytë.

‘Ai po sillet përçark, doktor’. Ishte një zë femëror. U përpoqa dëshpërimisht të kujtoja ku isha.

‘Faleminderit, infermiere’. Ky ishte një zë tjetër femëror, zëri i ndonjërës që ishte mësuar të ishte në detyrë. Mund të ishte vetëm i doktoreshes.

I hapa sytë, nuk e kisha frikë dritën më. Doktoresha po ma ngrinte dorën dhepo më shikonte. Mund të shihej se sytë e saj ishin të kaltër mbrapa syzeve me kornizë të trëndafiltë.

‘Mirë pra, djalosh’, vazhdoi ajo, duke ma mbajtur dorën. ‘Ishim përnjëmend në merak për ty’.

‘Ku kam qenë?’, pëshpërita, duke i rënë në të menjëherë se mund të kishte tingëlluar si një pyetje vërtet e pakuptimtë.

‘Ke qenë pa vetëdije për ditë me radhë, John, i dashur. Ke bërë goxha luftë, por ia dole, pavarësisht të gjithë eshtrave të thyer. Duket se në fund do të jesh fare mirë. Veç përpiqu të pushosh pakëz’. Ajo u kthye kah infermierja. ‘Mary-Jean, a mund t’ia japësh një qetësues, të lutem?’. Teksa infermierja u afrua me gjilpërën plot me lëng qetësues, e dëgjova doktoreshen të thoshte: ‘Këta të rinjtë dhe makinat e tyre të shpejta. Duhet të ketë një ligj kundër tyre’.

Infermierja më bëri të ndihem rehat, ose të tekembramja aq rehat sa është e mundshme të jesh kur je i paketuar në allçi prej kokës te këmbët. E dëgjova klik-klikun e thembrave të saj mbi dyshemenë e fort teksa ecte. Ishte tingull rehatues. Shumë shpejt më zuri një gjumë i thellë i patrazuar.

/Marrë nga Jake Allsop, “The Penguin Book of Very Short Stories”, Penguin, 1989

/Përkthimi: Gazeta Express